vay

1. nida. Qorxu, həyəcan, təəssüf, kədər, ağrı, təəccüb, fərəh kimi hissləri ifadə edir. Vay, yazıq! Vay, ilana bax! – Vay, kim, əğyar ilən ol yar həmdəmdir yenə. K.. <Ziba xanım:> Vay, yad kişinin səsi gəlir; vay, indicə qapıdan girəcəkdir. M. F. A.. // Yenə yuxarıdakı mənalarda olaraq, müxtəlif tərkiblər daxilində işlənir. Vay, dədəm, vay! Vay, mənim başım! Vay, mənim günümə! – <Şölə xanım:> Vay, dədəm vay, nənəm vay! Amandır, Teymur ağa, pərdənin dalısında gizlən. M. F. A.. Amma vay bizim arvadlarımızın gününə, şah Təhmasın vaxtında geyilən paltarı indi də geyirlər. H. Z.. // Bəzən təkrar şəklində işlənir: vay-vay, vay-vay-vay. Qorxuram Zakiri hicrin qəmi bir halə sala; Görən adəm deyə vay-vay, budu divanə gəlir. Q. Z.. Vay-vay, nə yaman müşkülə düşdü işim, Allah! M. Ə. S.. <Arvad:> Vay-vay-vay! A kişi, bu nə üstbaşdır, bu nə əl-ayaqdır, əşi, qoşunkeşdidən, davadan gəlirsən nədir? H. S.. Vay salmaq, vay-şivən salmaq (qoparmaq) – qışqırıq salmaq, çığırmaq, fəryad etmək, şivən qoparmaq. Cənnət xanım dizlərinə çırpıb vay-şivən saldı. M. C.. Vayını vermək – cəzalandırmaq, döymək, əzişdirmək və s. <Güldəstə:> Sən neçin qaçırsan, . . axtarar, tapar, vayını verər. N. V..

2. is. Yas, ölü yeri, yaxud müsibət, bədbəxtlik mənasında. Öldür Ələsgəri qurtulsun canı; Vay xəbərin göndər qohum-qardaşa. A. Ə.. Vayımı yar eşidib, vay, könül, söylədi kim; Seyyidim çoxdan ölübdür, bu onun vayı deyil. S. Ə. Ş.. <Vaqif:> Bizdə hər gün bir təzə xəbər var: ya toydur, ya vay, ortası yoxdur. Ç..